กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

สาระที่ 1 ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ศึกษาและลงมือปฏิบัติในเรื่อง บอกพุทธประวัติหรือประวัติของศาสดาที่ตนนับถือโดยสังเขป ชื่นชมและบอกแบบอย่างการดำเนินชีวิตและข้อคิดจากประวัติสาวก ชาดก เรื่องเล่า และศาสนิกชนตัวอย่างตามที่กำหนด บอกความหมาย ความสำคัญและเคารพพระรัตนตรัย ปฏิบัติตามหลักธรรมโอวาท 3 ในพระพุทธศาสนาหรือหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือตามที่กำหนด เห็นคุณค่าและสวดมนต์ แผ่เมตตา มีสติที่เป็นพื้นฐานของสมาธิในพระพุทธศาสนาหรือการพัฒนาจิตตามแนวทางของศาสนาที่ตนนับถือตามที่กำหนด บำเพ็ญประโยชน์ต่อวัด หรือ

ศาสนสถานของศาสนาที่ตนนับถือ แสดงตนเป็นพุทธมามกะหรือแสดงตนเป็นศาสนิกชนของศาสนาที่ตนนับถือ ปฏิบัติตน

ในศาสนพิธี พิธีกรรม และวันสำคัญทางศาสนาตามที่กำหนดได้ถูกต้อง

             สาระที่ 2 หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม ศึกษาหลักการ แนวทางปฏิบัติในเรื่อง บอกประโยชน์และปฏิบัติตนเป็นสมาชิกที่ดีของครอบครัวและโรงเรียน ยกตัวอย่างความสามารถและความดีของตนเอง ผู้อื่น และบอกผลจากการกระทำนั้น บอกโครงสร้าง บทบาท และหน้าที่ของสมาชิกในครอบครัวและโรงเรียน ระบุบทบาท สิทธิ หน้าที่ของตนเองในครอบครัวและโรงเรียน มีส่วนร่วมในการตัดสินใจและทำกิจกรรมในครอบครัวและโรงเรียนตามกระบวนการประชาธิปไตย

             สาระที่ 3 เศรษฐศาสตร์ ศึกษาเรื่อง ระบุสินค้าและบริการที่ใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน ยกตัวอย่างการใช้จ่ายเงิน

ในชีวิตประจำวันที่ไม่เกินตัวและเห็นประโยชน์ของการออม ยกตัวอย่างการใช้ทรัพยากรในชีวิตประจำวันอย่างประหยัด อธิบายเหตุผลความจำเป็นที่คนต้องทำงานอย่างสุจริต

             สาระที่ 5 ภูมิศาสตร์ ศึกษาและจำแนกสิ่งแวดล้อมรอบตัวที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติและที่มนุษย์สร้างขึ้น ระบุความสัมพันธ์ของตำแหน่ง ระยะ ทิศของสิ่งต่าง ๆ รอบตัว ใช้แผนผังแสดงตำแหน่งของสิ่งต่าง ๆ ในห้องเรียน สังเกตและบอก

การเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศในรอบวัน บอกสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติที่ส่งผลต่อความเป็นอยู่ของมนุษย์ สังเกตและเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อม เพื่อการปฏิบัติตนอย่างเหมาะสม มีส่วนร่วมในการดูแลสิ่งแวดล้อมที่บ้านและห้องเรียน

             โดยใช้วิธีการสังเกต ตอบคำถามเชิงวิเคราะห์ เชื่อมโยงประสบการณ์เดิมสู่การสร้างกระบวนการใหม่ และใช้กระบวนการทางภูมิศาสตร์ในการสรุปความรู้เป็นแผนภาพความคิด กระตุ้นให้แสดงความคิดเห็นอย่างหลากหลาย เพื่อร่วมกันหาแนวทางปฏิบัติที่ถูกต้องเหมาะสม ส่งเสริมการทำงานกลุ่มเพื่อพัฒนาทักษะทางสังคม นำไปสู่การยอมรับและเห็นคุณค่าของตนเองและผู้อื่น

             เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจและตระหนักถึง การปฏิบัติตนในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของสังคมประชาธิปไตย ปฏิบัติตนตามหลักศาสนาที่ตนนับถือ มีแนวคิดที่เหมาะสมในการดำเนินชีวิตอย่างพอเพียง และมีความเข้าใจ สภาพภูมิศาสตร์รอบตัว เลือกใช้และอนุรักษ์อย่างยั่งยืน             

สาระ : ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ศึกษาและลงมือปฏิบัติในเรื่อง บอกความสำคัญของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือ สรุปพุทธประวัติตั้งแต่ประสูติจนถึงการออกผนวช หรือประวัติศาสดาที่ตนนับถือตามที่กำหนด ชื่นชมและบอกแบบอย่างการดำเนินชีวิตและข้อคิดจากประวัติสาวก ชาดก เรื่องเล่า และ

ศาสนิกชนตัวอย่างตามที่กำหนด  บอกความหมาย ความสำคัญ  และเคารพพระรัตนตรัย ปฏิบัติตามหลักธรรมโอวาท 3 ในพระพุทธศาสนาหรือหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือตามที่กำหนด ชื่นชมการทำความดีของตนเอง  บุคคลในครอบครัวและในโรงเรียนตามหลักศาสนา  เห็นคุณค่าและสวดมนต์  แผ่เมตตา  มีสติที่เป็นพื้นฐานของสมาธิในพระพุทธศาสนาหรือการพัฒนาจิตตามแนวทางของศาสนาที่ตนนับถือตามที่กำหนด บอกชื่อศาสนา ศาสดา และความสำคัญของคัมภีร์ของศาสนาที่ตนนับถือและศาสนาอื่น ๆ ปฏิบัติตนอย่างเหมาะสมต่อสาวกของศาสนาที่ตนนับถือตามที่กำหนดได้ถูกต้อง ปฏิบัติตนในศาสนพิธี พิธีกรรม และวันสำคัญทางศาสนาตามที่กำหนดได้ถูกต้อง

             สาระ : หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม ศึกษาหลักการ แนวทางปฏิบัติในเรื่อง   ปฏิบัติตนตามข้อตกลง กติกา กฎ ระเบียบ และหน้าที่ที่ต้องปฏิบัติในชีวิตประจำวัน ปฏิบัติตนตามมารยาทไทย แสดงพฤติกรรมในการยอมรับความคิด ความเชื่อ และการปฏิบัติของบุคคลอื่นที่แตกต่างกันโดยปราศจากอคติ เคารพในสิทธิ เสรีภาพของตนเอง ผู้อื่น อธิบายความสัมพันธ์ของตนเองและสมาชิกในครอบครัวในฐานะเป็นส่วนหนึ่งของชุมชน ระบุผู้มีบทบาท อำนาจในการตัดสินใจในโรงเรียนและชุมชน

             สาระ : เศรษฐศาสตร์ ศึกษาเรื่อง ระบุทรัพยากรที่นำมาผลิตสินค้าและบริการที่ใช้ในชีวิตประจำวัน บอกที่มาของรายได้และรายจ่ายของตนเองและครอบครัว บันทึกรายรับ-รายจ่ายของตนเอง สรุปผลดีของการใช้จ่ายที่เหมาะสมกับรายได้และการออม อธิบายการแลกเปลี่ยนสินค้าและบริการโดยวิธีต่าง ๆ บอกความสัมพันธ์ระหว่างผู้ซื้อและผู้ขาย

             สาระ : ภูมิศาสตร์ ศึกษาเรื่อง ระบุสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติและที่มนุษย์สร้างขึ้น ซึ่งปรากฏระหว่างบ้านกับโรงเรียน ระบุตำแหน่งและลักษณะทางกายภาพของสิ่งต่าง ๆ ที่ปรากฏในแผนผัง แผนที่ รูปถ่าย และลูกโลก สังเกตและแสดงความสัมพันธ์ระหว่างโลก ดวงอาทิตย์ และดวงจันทร์ ที่ทำให้เกิดปรากฏการณ์ อธิบายความสำคัญของสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติและที่มนุษย์สร้างขึ้น จำแนกและใช้ทรัพยากรธรรมชาติ

ที่ใช้แล้วไม่หมดไป ที่ใช้แล้วหมดไป และสร้างทดแทนขึ้นใหม่ได้อย่างคุ้มค่า อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างฤดูกาลกับการดำเนินชีวิตของมนุษย์ มีส่วนร่วมในการจัดการสิ่งแวดล้อมในโรงเรียน

          โดยใช้วิธีการสังเกต ตอบคำถามเชิงวิเคราะห์ เชื่อมโยงประสบการณ์เดิมสู่ประสบการณ์ใหม่ และใช้กระบวนการทางภูมิศาสตร์ในการสรุปความรู้เป็นแผนภาพความคิด กระตุ้นให้แสดงความคิดเห็นอย่างหลากหลาย เพื่อร่วมกันหาแนวทางปฏิบัติที่ถูกต้องเหมาะสม ส่งเสริมการทำงานกลุ่มเพื่อพัฒนาทักษะ

ทางสังคม นำไปสู่การยอมรับและเห็นคุณค่าของตนเองและผู้อื่น

             เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจและตระหนักถึงการปฏิบัติตนในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของสังคมประชาธิปไตย  ปฏิบัติตนตามหลักศาสนาที่ตนนับถือ มีแนวคิดที่เหมาะสมในการดำเนินชีวิตอย่างพอเพียง และมีความเข้าใจสภาพภูมิศาสตร์รอบตัว เลือกใช้และอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

สาระ : ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม

        ศึกษา และลงมือปฏิบัติในเรื่อง อธิบายความสำคัญของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือ

ในฐานะที่เป็นรากฐานสำคัญของวัฒนธรรมไทย สรุปพุทธประวัติตั้งแต่การบำเพ็ญเพียรจนถึงปรินิพพาน

หรือประวัติของศาสดาที่ตนนับถือตามที่กำหนด ชื่นชนและบอกแบบอย่างการดำเนินชีวิตและข้อคิด

จากประวัติสาวก ชาดก เรื่องเล่า และศาสนิกชนตัวอย่างตามที่กำหนด บอกความหมาย ความสำคัญ

ของพระไตรปิฎก หรือคัมภีร์ของศาสนาที่ตนนับถือ แสดงความเคารพพระรัตนตรัยและปฏิบัติตามหลักธรรม

โอวาท 3 ในพระพุทธศาสนา หรือหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือตามที่กำหนด เห็นคุณค่าและสวดมนต์

แผ่เมตตา มีสติที่เป็นพื้นฐานของสมาธิ  ในพระพุทธศาสนาหรือพัฒนาจิตตามแนวทางของศาสนา

ที่ตนนับถือตามที่กำหนด บอกชื่อ ความสำคัญและปฏิบัติตนได้อย่างเหมาะสมต่อศาสนวัตถุ ศาสนสถาน

และศาสนบุคคลของศาสนาอื่น ๆ ปฏิบัติตนอย่างเหมาะสมต่อสาวก ศาสนสถาน ศาสนวัตถุของศาสนา

ที่ตนนับถือตามที่กำหนดได้ถูกต้อง เห็นคุณค่าและปฏิบัติตนในศาสนพิธี พิธีกรรม และวันสำคัญทางศาสนา

ตามที่กำหนดได้ถูกต้อง แสดงตนเป็นพุทธมามกะหรือแสดงตนเป็นศาสนิกชนของศาสนาที่ตนนับถือ

สาระ : หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม

        ศึกษา หลักการแนวทางปฏิบัติในเรื่อง สรุปประโยชน์และปฏิบัติตนตามประเพณีและวัฒนธรรม

ในครอบครัวและท้องถิ่น บอกพฤติกรรมการดำเนินชีวิตของตนเอง และผู้อื่นที่อยู่ในกระแสวัฒนธรรม

ที่หลากหลาย อธิบายความสำคัญของวันหยุดราชการที่สำคัญ ยกตัวอย่างบุคคล ซึ่งมีผลงานที่เป็นประโยชน์

แก่ชุมชนและท้องถิ่นของตน ระบุบทบาทหน้าที่ของสมาชิกของชุมชนในการมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ

ตามกระบวนการประชาธิปไตย วิเคราะห์ความแตกต่างของกระบวนการการตัดสินใจในชั้นเรียน โรงเรียน

และชุมชนโดยวิธีการออกเสียงโดยตรงและการเลือกตัวแทนออกเสียง ยกตัวอย่างการเปลี่ยนแปลงในชั้นเรียน

โรงเรียนและชุมชนที่เป็นผลจากการตัดสินใจของบุคคลและกลุ่ม

 

 

 

สาระ : เศรษฐศาสตร์

        ศึกษาเรื่อง จำแนกความต้องการและความจำเป็นในการใช้สินค้าและบริการในการดำรงชีวิต

วิเคราะห์การใช้จ่ายของตนเอง อธิบายได้ว่าทรัพยากรที่มีอยู่จำกัดมีผลต่อการผลิตและบริโภคสินค้า

และบริการ บอกสินค้าและบริการที่รัฐจัดหาและให้บริการแก่ประชาชน บอกความสำคัญของภาษี

และบทบาทของประชาชนในการเสียภาษี อธิบายเหตุผลการแข่งขันทางการค้าที่มีผลทำให้ราคาสินค้าลดลง

สาระ : ภูมิศาสตร์

        ศึกษาเรื่อง การสำรวจข้อมูลทางภูมิศาสตร์ในโรงเรียนและชุมชนโดยใช้แผนผัง แผนที่ และรูปถ่าย

เพื่อแสดงความสัมพันธ์ของตำแหน่ง ระยะ ทิศทาง วาดแผนผังเพื่อแสดงตำแหน่งที่ตั้งของสถานที่สำคัญ

ในบริเวณโรงเรียนและชุมชน เปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อมของชุมชนในอดีตกับปัจจุบัน

อธิบายการใช้ประโยชน์จากสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติในการสนองความต้องการพื้นฐานของมนุษย์

และการประกอบอาชีพ อธิบายสาเหตุที่ทำให้เกิดมลพิษโดยมนุษย์ อธิบายความแตกต่างของลักษณะเมือง

และชนบท อธิบายความสัมพันธ์ระหว่งลักษณะทางกายภาพกับการดำเนินชีวิตของคนในชุมชน มีส่วนร่วม

ในการจัดการสิ่งแวดล้อมในชุมชน

        โดยการใช้ภาพ ข่าว สถานการณ์ หรือการใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ต่าง ๆ เพื่อให้ผู้เรียนฝึกการสังเกต

การตอบคำถามเชิงวิเคราะห์และสรุปความรู้ที่ได้เป็นแผนผังความคิด กระตุ้นให้แสดงความคิดเห็นอย่าง

หลากหลาย เพื่อให้ผู้เรียนร่วมกันหาแนวทางปฏิบัติที่ถูกต้อง เหมาะสม ส่งเสริมการทำงานกลุ่มเพื่อพัฒนา

ทักษะทางสังคม นำไปสู่การยอมรับและเห็นคุณค่าของตนเองและผู้อื่น

        เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจและตระหนักถึงการปฏิบัติตนในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของสังคมประชาธิปไตย

ปฏิบัติตนตามหลักศาสนาที่ตนนับถือ มีแนวคิดที่เหมาะสมในการดำเนินชีวิตอย่างพอเพียง และมีความเข้าใจ

สภาพภูมิศาสตร์รอบตัว เลือกใช้และอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

 

สังเกต  ศึกษาค้นคว้า อภิปราย ซักถาม แสดงความคิดเห็น รวบรวมข้อมูล  สืบค้น ข้อมูลสรุปใจความสำคัญเกี่ยวกับความสำคัญทางศาสนา และศาสดาของศาสนาพุทธ คัมภีร์ทางศาสนาที่ตนนับถือ หลักธรรมของศาสนา การบริหารจิตและเจริญปัญญา ชื่นชมการทำความดีของบุคลากรในสังคม แปลความหมายในคัมภีร์ ศาสนาที่ตนนับถือ เสนอแนวทางการกระทำของตนเองและผู้อื่นในฐานะพลเมืองดีของสังคม สิทธิเด็ก เพื่อป้องกันตัวเองและสังคม เปรียบเทียบความแตกต่างของวัฒนธรรมในท้องถิ่นการยอมรับคุณค่าของกันและกัน การรวมกลุ่มทั้งภาครัฐและเอกชน ชื่นชมการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข การรวมกลุ่มภาครัฐและเอกชนเพื่อพัฒนาท้องถิ่น อำนาจอธิปไตย ปฏิบัติตามกฎหมายในชีวิตประจำวัน วิเคราะห์ ผู้ผลิต ผู้บริโภค วิธีการของเศรษฐกิจ การหารายได้ การออม การลงทุน ผลผลิตทางด้านเศรษฐกิจ การตลาด การธนาคาร สถาบันการเงินอื่น ๆ ภาษีที่เกี่ยวข้องในชีวิตประจำวัน การพึ่งพา การแข่งขันทางด้านเศรษฐกิจ ปรากฏการณ์ต่าง ๆ แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ ความแตกต่างของสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติ

โดยใช้กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการคิดวิเคราะห์ กระบวนการกลุ่ม  กระบวนการเผชิญสถานการณ์และแก้ปัญหาและกระบวนการทางภูมิศาสตร์ ๕ ขั้นตอน ได้แก่ การตั้งคำถามเชิงภูมิศาสตร์การรวบรวมข้อมูล การจัดการข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูล และการสรุปเพื่อตอบคำถาม

เพื่อให้เกิดความรู้  ความเข้าใจ  สามารถนำไปปฏิบัติในการดำเนินชีวิต มีคุณธรรม จริยธรรม มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ในด้านรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซื่อสัตย์ มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ รักความเป็นไทย มีจิตสาธารณะ สามารถดำเนินชีวิตอย่างสันติสุขในสังคมไทย และสังคมโลกสามารถนำความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับชีวิตประจำวันได้อย่างถูกต้องเหมาะสม 

รู้และเข้าใจมรดกทางวัฒนธรรมที่ได้รับจากพระพุทธศาสนา การนำพระพุทธศาสนาไปใช้เป็นแนวทางการพัฒนาชาติไทยพุทธประวัติ  พุทธกิจสำคัญ พุทธสาวก พุทธสาลิกา ศาสนิกชนตัวอย่าง     องค์ประกอบของพระไตรปิฎกความสำคัญของพระไตรปิฎกไตรสิกขาโอวาท 3 การทำความดี การสวดมนต์ไหว้พระ สรรเสริญคุณพระศรีรัตนตรัย และการแผ่เมตตา ตลอดจนการประพฤติปฏิบัติ ตามวิถีชีวิตของพุทธศาสนิกชน  ตลอดทั้งความสำคัญของภูมิปัญญาท้องถิ่น  สถานภาพ  บทบาท  สิทธิเสรีภาพ  หน้าที่พลเมืองดี  คุณลักษณะพลเมืองดี เป็นบรรทัดฐานในระบอบประชาธิปไตย  โดยมีกฎหมายรัฐธรรมนูญเป็นกฎหมายสูงสุดการใช้ทรัพยากร  ทั้งผลิตและบริโภค   ได้จากเทคโนโลยีที่ผลิต  และบริการกับเศรษฐกิจอย่างเพียงพอ   ที่นำไปสู่หลักการหุ้น  สหกรณ์  และปันผลจากกำไร  ขาดทุน  โดยประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง  มาใช้ในชีวิตประจำวัน วิธีการสืบค้น ความเป็นมาของท้องถิ่นอย่างง่าย ๆ แหล่งข้อมูล และหลักฐานทางประวัติศาสตร์ องค์ประกอบทางภูมิศาสตร์ที่จัดทำ  แผนที่ เครื่องมือทางภูมิศาสตร์  ตรวจวัดความสัมพันธ์ของโลก ภูมิศาสตร์ที่สำคัญ ในภูมิภาคของตนเอง    สภาพแวดล้อมทางกายภาพก็มีอิทธิพลต่อสภาพแวดล้อมในภูมิภาคและการเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติ  ที่ก่อให้เกิดวิถีชีวิตและการสร้างสรรค์วัฒนธรรมในภูมิภาค       ผลจากการรักษาและทำลาย แนวทางการอนุรักษ์สภาพแวดล้อมในภูมิภาค

               โดยใช้กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการคิดวิเคราะห์ กระบวนการกลุ่ม  กระบวนการเผชิญสถานการณ์และแก้ปัญหาและกระบวนการทางภูมิศาสตร์ ๕ ขั้นตอน ได้แก่ การตั้งคำถามเชิงภูมิศาสตร์การรวบรวมข้อมูล การจัดการข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูล และการสรุปเพื่อตอบคำถาม

               เพื่อให้เกิดความรู้  ความเข้าใจ  สามารถนำไปปฏิบัติในการดำเนินชีวิต มีคุณธรรม จริยธรรม มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ในด้านรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซื่อสัตย์ มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ รักความเป็นไทย มีจิตสาธารณะ สามารถดำเนินชีวิตอย่างสันติสุขในสังคมไทย และสังคมโลกสามารถนำความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์โดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับชีวิตประจำวันได้อย่างถูกต้องเหมาะสม 

ศึกษาศาสนา  ศีลธรรม จริยธรรมผู้เรียนสามารถบอก  อธิบาย  ระบุ  ยกตัวอย่าง วิเคราะห์    อภิปราย  ความสำคัญของพระพุทธศาสนาในฐานะที่เป็นศาสนาประจำชาติที่คนไทยส่วนใหญ่นับถือ  สรุปพุทธประวัติ  หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาที่เกี่ยวข้องกับโอวาท 3  พุทธศาสนสุภาษิต เกี่ยวกับการยึดถือสัจจะ    เรื่องน่ารู้จากพระไตรปิฎก    และศัพท์ทางพระพุทธศาสนสุภาษิตที่ควรทราบ  ประวัติพุทธสาวกและชาดกที่น่าสนใจ   บอกหน้าที่ชาวพุทธ   มารยาทชาวพุทธ เกี่ยวกับความรู้ถึงสถานที่ต่าง ๆภายในศาสนสถานและปฏิบัติตน    ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม  อธิบายหลักธรรมสำคัญ    ศาสนพิธี   พิธีกรรมของศาสนาอื่น ๆ  และปฏิบัติตนได้อย่างถูกต้องเหมาะสม  เมื่อต้องเข้าร่วมพิธี 

               ศึกษาหน้าที่พลเมือง  ผู้เรียนสามารถศึกษา วิเคราะห์ อภิปรายในเรื่องการเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมตามกาลเวลา คุณค่าทางวัฒนธรรมที่ต่างกัน    ระหว่างกลุ่มคนในสังคมไทย การเป็นพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย  ศึกษาวิเคราะห์  บทบัญญัติรัฐธรรมนูญ ที่เกี่ยวข้องกับสิทธิเสรีภาพ  และหน้าที่ของชนชาวไทย  อภิปราย   เปรียบเทียบบทบาทหน้าที่   ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น  และรัฐบาล การมีส่วนร่วมตามแนวทางของประชาธิปไตย บรรทัดฐานและวัฒนธรรมไทย  และการยอมรับความหลากหลายทางวัฒนธรรม 

               ศึกษาเศรษฐศาสตร์ ให้ผู้เรียนศึกษาเรื่อง ระบบเศรษฐกิจแบบต่าง ๆ การบริหารจัดการทรัพยากร  ในด้านปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจใช้ทรัพยากรในการผลิตและบริโภค  อธิบายบทบาทของผู้ผลิตที่มีความรับผิดชอบ และบทบาทของผู้บริโภคที่รู้เท่าทัน   ความสัมพันธ์ระหว่างผู้ผลิต ผู้บริโภค ธนาคารและรัฐบาล บทบาทหน้าที่ของเงินและสถาบันการเงิน  ในระบบเศรษฐกิจ ภาษีและหน่วยงานที่จัดเก็บภาษีให้กับรัฐบาล

               ศึกษาภูมิศาสตร์   ผู้เรียนสามารถศึกษา  วิเคราะห์   อธิบายถึงความสัมพันธ์   ระหว่างลักษณะทางกายภาพกับปรากฏการณ์ทางธรรมชาติของประเทศ  ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติในประเทศไทย    จากอดีตถึงปัจจุบันและผลที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงนั้น

               ปฏิบัติตนมีส่วนร่วมหรือเข้าร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ตามหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ  เพื่อแก้ปัญหาอบายมุขและสิ่งเสพติด ปฏิบัติตนในการเข้าร่วมพิธีกรรม ศาสนพิธี   หรือกิจกรรมในวันสำคัญทางศาสนาได้ถูกต้อง   เป็นพลเมืองดี  ปฏิบัติตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของครอบครัวและชุมชน   ติดตามข้อมูลข่าวสาร  เหตุการณ์ต่าง  ๆ เลือกรับและใช้ข้อมูลข่าวสารในการเรียนรู้ได้เหมาะสม มีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง  ๆ  ที่ส่งเสริมประชาธิปไตยในท้องถิ่นและประเทศ บอกวิธีและประโยชน์ ของการใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน  ยกตัวอย่างการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจภายในท้องถิ่น  นำเสนอข้อมูลจากหลักฐานที่หลากหลาย   ยกตัวอย่างผลงานของบุคคลสำคัญด้านต่าง ๆ สมัยรัตนโกสินทร์ ใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์  ระบุลักษณะสำคัญทางกายภาพและสังคมของประเทศ  จัดทำแผนการใช้ทรัพยากรในชุมชน

               ชื่นชม  ยกย่องการทำความดีของบุคคลในประเทศตามหลักศาสนา เห็นคุณค่าและสวดมนต์บริหารจิต เจริญปัญญาตามแนวทางของศาสนาที่ตนนับถือมีมรรยาทของความเป็นศาสนิกชนที่ดีตามที่กำหนดแสดงตนเป็น  ศาสนิกชนของศาสนาที่ตนนับถือและแสดงออกถึงมารยาทไทยได้เหมาะสมถูกกาลเทศะ

ศึกษาวิธีการหาข้อมูลทางประวัติศาสตร์เพื่อให้ทราบข้อมูลเรื่อง บอกวัน เดือน ปี และการนับช่วงเวลาตามปฏิทินที่ใช้ในชีวิตประจำวัน เรียงลำดับเหตุการณ์ในชีวิตประจำวันตามวัน เวลาที่เกิดขึ้น บอกประวัติความเป็นมาของตนเองและครอบครัว โดยสอบถามผู้เกี่ยวข้อง บอกความเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม สิ่งของ เครื่องใช้หรือการดำเนินชีวิตของตนเองกับสมัยของพ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย
บอกเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในอดีตที่มีผลกระทบต่อตนเองในปัจจุบัน อธิบายความหมายและความสำคัญของสัญลักษณ์สำคัญของชาติไทยและปฏิบัติตนได้ถูกต้อง บอกสถานที่สำคัญซึ่งเป็นแหล่งวัฒนธรรม
ในชุมชน ระบุสิ่งที่ตนรักและภาคภูมิใจในท้องถิ่น

                โดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์มาวิเคราะห์เหตุการณ์ต่าง ๆ อย่างเป็นระบบเพื่อให้เกิดความเข้าใจพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตถึงปัจจุบัน และเข้าใจความเป็นมาของวัฒนธรรม ภูมิปัญญาไทย เพื่อให้ผู้เรียนตระหนักและเห็นคุณค่าของเวลา วิถีชีวิตของชุมชนจากอดีตถึงปัจจุบัน และมีความรักความภูมิใจ
ในความเป็นไทย ภูมิปัญญาไทย และธำรงรักษาความเป็นไทย

ศึกษาวิธีการหาข้อมูลทางประวัติศาสตร์เพื่อให้ทราบข้อมูลเรื่อง การใช้คำระบุเวลาที่แสดงเหตุการณ์

ในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต ลำดับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในครอบครัวหรือในชีวิตของตนเองโดยใช้หลักฐาน

ที่เกี่ยวข้อง สืบค้นถึงการเปลี่ยนแปลงในวิถีชีวิตประจำวันของคนในชุมชนของตนจากอดีตถึงปัจจุบัน

อธิบายผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงที่มีต่อวิถีชีวิตของคนในชุมชน ระบุบุคคลที่ทำประโยชน์ต่อท้องถิ่น

หรือประเทศชาติ ยกตัวอย่างวัฒนธรรม ประเพณี และภูมิปัญญาไทยที่ภาคภูมิใจและควรอนุรักษ์ไว้

          โดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์มาวิเคราะห์เหตุการณ์ต่าง ๆ อย่างเป็นระบบ เข้าใจพัฒนาการของ

มนุษยชาติจากอดีตถึงปัจจุบัน เข้าใจความเป็นมาของวัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย

             เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจและตระหนักถึงการเห็นคุณค่าของเวลา วิถีชีวิตของชุมชนจากอดีตสู่ปัจจุบัน

และมีความรัก มีความภาคภูมิใจในวัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย และธำรงรักษาความเป็นไทยไว้สืบไป

        ศึกษา เรื่อง เทียบศักราชที่สำคัญตามปฏิทินที่ใช้ในชีวิตประจำวัน แสดงลำดับเหตุการณ์สำคัญ

ของโรงเรียนและชุมชน โดยระบุหลักฐานและแหล่งข้อมูลที่เกี่ยวข้อง ระบุปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อ

การตั้งถิ่นฐานและพัฒนาการของชุมชน สรุปลักษณะที่สำคัญของขนบธรรมเนียม ประเพณี และวัฒนธรรม

ของชุมชน เปรียบเทียบความเหมือนและความแตกต่างทางวัฒนธรรมของชุมชนตนเองกับชุมชนอื่น ๆ

ระบุพระนามและพระราชกรณียกิจโดยสังเขปของพระมหากษัตริย์ไทยที่เป็นผู้สถาปนาอาณาจักรไทย

อธิบายพระราชประวัติและพระราชกรณียกิจของพระมหากษัตริย์ในรัชกาลปัจจุบันโดยสังเขป เล่าวีรกรรม

ของบรรพบุรุษไทยที่มีส่วนปกป้องประเทศชาติ

        โดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์มาวิเคราะห์เหตุการณ์ต่าง ๆ อย่างเป็นระบบ เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความ

เข้าใจพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตถึงปัจจุบัน และเข้าใจความเป็นมาของวัฒนธรรมภูมิปัญญาไทย

        เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจและตระหนักถึงการเห็นคุณค่าของเวลา วิถีชีวิตของชุมชนจากอดีตถึงปัจจุบัน

และมีความรักความภูมิใจในความเป็นไทย ภูมิปัญญาไทย และธำรงรักษาความเป็นไทย

บอกช่วงเวลาเป็นทศวรรษ  ศตวรรษ  และสหัสวรรษ  อธิบายเกณฑ์การแบ่งยุคสมัยในทางประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติที่แบ่งเป็นสมัยก่อนประวัติศาสตร์และสมัยประวัติศาสตร์ บอกประเภทหลักฐานทางประวัติศาสตร์ อธิบายพัฒนาการของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์และยุคประวัติศาสตร์ในดินแดนไทยบอกหลักฐานที่แสดงการตั้งหลักแหล่งของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์และยุคประวัติศาสตร์ อธิบายการพัฒนาการของอาณาจักสุโขทัย บอกประวัติและผลงานของบุคคลสำคัญในสมัยสุโขทัย  บอกคุณค่าของภูมิปัญญาไทยที่สืบต่อถึงปัจจุบันที่น่าภาคภูมิใจ

โดยใช้ทักษะการอ่าน  การสำรวจ  การสืบค้น  การวิเคราะห์การตีความ  เพื่อเข้าใจความเป็นมาของชาติไทยในสมัยสุโขทัย  รวมทั้งวัฒนธรรมไทย  ภูมิปัญญาไทย  และบุคคล

ตระหนักถึงความพากเพียรพยายามของบรรพบุรุษไทยที่ได้ปกป้อง  และสร้างสรรค์ความเจริญให้บ้านเมือง ตกทอดเป็นมรดกทางวัฒนธรรมสืบต่อถึงปัจจุบัน

*ประวัติความเป็นมาของจังหวัด ประเภทหลักฐานที่ใช้ในการศึกษาความเป็นมาของจังหวัด การตั้งหลักแหล่งและพัฒนาการของมนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์ และยุคประวัติศาสตร์ที่พบในจังหวัด

สืบค้นความเป็นมาของท้องถิ่นโดยใช้หลักฐานที่หลากหลายรวบรวมข้อมูลจากแหล่งต่างๆ เพื่อตอบคำถามทางประวัติศาสตร์อย่างมีเหตุผล อธิบายความแตกต่างระหว่างความจริงกับข้อเท็จจริงเกี่ยวกับเรื่องราวในท้องถิ่น   อธิบายความแตกต่างระหว่างความจริงกับข้อเท็จจริงเกี่ยวกับเรื่องราวในท้องถิ่นอภิปรายอิทธิพลของวัฒนธรรมต่างชาติต่อสังคมไทยปัจจุบัน โดยสังเขป  อธิบายพัฒนา การของอาณาจักรอยุธยาและธนบุรีโดยสังเขป    อธิบายปัจจัยที่ส่งเสริมความเจริญรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจและการปกครองของอาณาจักรอยุธยา  บอกประวัติและผลงานของบุคคลสำคัญสมัยอยุธยาและธนบุรีที่น่าภาคภูมิใจอธิบายภูมิปัญญาไทยที่สำคัญสมัยอยุธยาและธนบุรีที่น่าภาคภูมิใจและควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้ 

โดยใช้กระบวนการ การฝึกด้านทักษะกระบวนการคิด  การแก้แก้ปัญหาการเรียนรู้   การจัดการและการปฏิบัติ  การสืบค้น  กระบวนการกลุ่มการอภิปราย 

เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความรู้  ความคิด  ความเข้าใจ รักชาติ ศาสนา  พระมหากษัตริย์  รักความเป็นไทยใฝ่เรียนรู้และเห็นคุณค่าของการนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ในการดำเนินชีวิต เป็นพลเมืองดีของประเทศชาติและสังคมโลก   

  อธิบาย บอกความสัมพันธ์   นำเสนอ   ความสำคัญของวิธีการทางประวัติศาสตร์ในการศึกษาเรื่องราวทางประวัติศาสตร์อย่างง่าย ๆ  ข้อมูลจากหลักฐานที่หลากหลายในการทำความเข้าใจเรื่องราวสำคัญในอดีต สภาพสังคม เศรษฐกิจ และการเมืองของประเทศเพื่อนบ้านในปัจจุบัน  ความสัมพันธ์ของกลุ่มอาเซียน พัฒนาการของไทยสมัยรัตนโกสินทร์ ปัจจัยที่ส่งเสริมความเจริญทางเศรษฐกิจและการปกครอง  ผลงานของบุคคลสำคัญด้านต่างๆ  ภูมิปัญญาไทยที่สำคัญสมัยรัตนโกสินทร์ที่น่าภาคภูมิใจ และควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้ โดยใช้กระบวนการทางสังคมศาสตร์ การฝึกทางทักษะกระบวนการคิด การสืบค้น การอภิปราย การแก้ปัญหา การเรียนรู้ กระบวนการกลุ่ม การจัดการ และการปฏิบัติ

เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความรู้ ความคิด ความเข้าใจ ได้เรียนรู้อย่างมีความสุข และเห็นคุณค่า ของการนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ในการดำเนินชีวิต เป็นพลเมืองดีของประเทศชาติและสังคมโลก